Raport firmy Arcadis prezentujący Ranking Polskich Miast Zrównoważonych 2021, przedstawia również największe wyzwania jakie stoją przed polskimi miastami w drodze do zrównoważonego rozwoju. Według autorów raportu są to zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, rozwój elektromobilności oraz zwiększenie odsetka powierzchni zajmowanej przez tereny zielone. Działania związane z wdrożeniem tych rozwiązań powinny stać się priorytetem polityki większości polskich miast.
Właściwa jakość powietrza to problemem większości polskich miast, które objęto analizą. Największy wpływ na jego zanieczyszczenie ma tzw. niska emisja, wynikająca ze spalania w przestarzałych urządzeniach grzewczych paliw stałych, m.in. węgla czy drewna. Ważny jest także brak odpowiedniej izolacji cieplnej większości budynków. Autorzy raportu zwracają uwagę, że w większości województw obowiązują uchwały antysmogowe (za wyjątkiem woj. warmińsko-mazurskiego i podlaskiego), są również krajowe, miejskie i gminne programy dofinansowania lub finansowania działań związanych z wymianą źródeł ciepła czy też termomodernizacją budynków. Jednak, aby osiągnąć właściwy efekt, zaangażować się w walkę ze smogiem muszą wszystkie gminy w Polsce. Jako przykład posłużyć może Kraków, który jest wprawdzie liderem we wprowadzaniu zasad dotyczących jakości powietrza, ale wciąż nie radzi sobie ze smogiem, ponieważ napływają do niego zanieczyszczenia z sąsiednich gmin.
Mieszkańcy mają coraz większą świadomość negatywnego wpływu zanieczyszczonego powietrza (w tym smogu) na ich zdrowie i życie. Temat ten coraz częściej pojawia się podczas debat publicznych, zwłaszcza podczas okresów najwyższych stężeń zanieczyszczeń. Sprawia to, że mieszkańcy, często za pomocą różnorodnych ruchów społecznych, mobilizują samorządy do podejmowania działań zarówno w kierunku zmiany sposobu ogrzewania domów i mieszkań na bardziej ekologiczne, jak również w kierunku edukacji ekologicznej społeczeństwa. Sami także poprawiają stan swoich domów inwestując w elewacje ociepleniowe, nowoczesne ogrzewania i OZE.
Drugim obszarem, mającym znaczenie dla zrównoważonego rozwoju miasta w aspekcie środowiska i wpływu na ochronę klimatu, jest ruch samochodowy. Polskie miasta zachęcając mieszkańców do korzystania z publicznego transportu niskoemisyjnego, a także zwiększając dostępność stacji ładowania pojazdów co ma zachęcić do zmiany samochodów z wyposażonych w silniki spalinowe na elektryczne. Wdrażane są także dodatkowe korzyści dla użytkowników takich pojazdów m.in. możliwości wjazdu do planowanych już w wielu miastach specjalnych stref czystego transportu, do których nie będą mogli wjeżdżać samochody spalinowe.
Jednym z ważniejszych działań przeciwdziałającym zmianom klimatu jest zwiększanie powierzchni lasów i innych terenów zielonych. Według autorów raportu, wiele polskich miast już wdraża tego typu projekty. Przykładem może być Warszawę, która w ubiegłym roku zrealizowała kilka projektów podnoszących jakości terenów zielonych. To m.in. rewaloryzacja Parku Żeromskiego, modernizacja skwerów Ad Astra i Kępna-Jagiellońska czy rewitalizacja terenu wokół OSiR Mokotów. Flagowym projektem na ten rok jest realizacja koncepcji Zielona Marszałkowska, którry jest element programu Nowe Centrum Warszawy. Zgodnie z założeniem, arteria ta ma być lepiej dostosowana do potrzeb pieszych i rowerzystów oraz stać się miejscem bardziej zielonym i przyjaznym dla rekreacji.
Miasto to złożony organizm, podlegający ciągłym zmianom. Jest to system naczyń połączonych, gdzie poprawa całości wymaga działań w wielu obszarach i jest mocno uzależniona od otoczenia m.in. geograficznego, społecznego, komunikacyjnego, politycznego itd. Aby osiągnąć sukces w drodze do zrównoważonego rozwoju, należy wyjść poza utarte schematy i wykorzystać specyficzne dla danego miasta przewagi. Miasta w sposób ciągły muszą podejmować kolejne wyzwania, aby zaspokoić potrzeby obecnego i przyszłych pokoleń.
Raport jest dostępny tutaj.
Źródło: Arcadis
