Rekuperacja, znana także jako wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, to nowoczesna technologia, która pozwala na wymianę powietrza w budynkach przy jednoczesnym zachowaniu dużej części ciepła, które w tradycyjnych systemach wentylacyjnych jest tracone. System ten zdobywa coraz większą popularność, szczególnie w nowych, energooszczędnych domach.

Rekuperacja to proces odzyskiwania ciepła z powietrza usuwanego z budynku i wykorzystania go do ogrzewania powietrza nawiewanego z zewnątrz. System wentylacji mechanicznej z rekuperacją składa się z centrali wentylacyjnej (rekuperatora), która jest sercem całego systemu. Rekuperator zawiera wymiennik ciepła, w którym strumienie powietrza wywiewanego i nawiewanego przepływają obok siebie, nie mieszając się, co pozwala na przekazywanie ciepła z powietrza usuwanego do powietrza nawiewanego.

Główne elementy rekuperatora to:

  • Wymiennik ciepła – główna część rekuperatora, gdzie odbywa się wymiana ciepła między powietrzem wywiewanym a nawiewanym.
  • Wentylatory – wentylator nawiewny i wywiewny zapewniają odpowiedni przepływ powietrza. Prędkość ich działania można regulować w celu zapewnienia optymalnej wymiany powietrza.
  • Filtry powietrza – oczyszczają powietrze nawiewane z zanieczyszczeń, takich jak pyłki, kurz i inne drobne cząstki.

Powietrze zużyte, które jest usuwane z budynku, przekazuje swoje ciepło do powietrza świeżego, które jest zasysane z zewnątrz. Dzięki temu do wnętrza budynku trafia powietrze już ogrzane, co znacząco obniża koszty ogrzewania w okresie zimowym. Zimą system ten jest szczególnie efektywny, gdyż minimalizuje straty ciepła, które w przypadku tradycyjnej wentylacji byłyby nieuniknione. Zalety rekuperacji:

  • Oszczędność energii – rekuperacja znacznie zmniejsza zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzewania domu, co przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie. System ten może obniżyć koszty nawet o kilkadziesiąt procent w porównaniu do tradycyjnych systemów wentylacyjnych.
  • Poprawa jakości powietrza – dzięki filtrom powietrza, rekuperacja zapewnia stały dopływ świeżego, przefiltrowanego powietrza, co jest korzystne dla zdrowia mieszkańców. Filtry zatrzymują zanieczyszczenia, pyłki i alergeny, co jest szczególnie ważne dla osób cierpiących na alergie.
  • Komfort termiczny – system rekuperacji pozwala na utrzymanie stałej, komfortowej temperatury wewnątrz budynku przez cały rok. Latem, przy zastosowaniu gruntowego wymiennika ciepła (GWC), możliwe jest także schładzanie powietrza.
  • Ochrona budynku przed wilgocią – wentylacja mechaniczna z rekuperacją skutecznie usuwa nadmiar wilgoci z pomieszczeń, co zapobiega powstawaniu pleśni i grzybów, a także poprawia ogólny mikroklimat wnętrza.
  • Eliminacja przeciągów – w przeciwieństwie do wentylacji grawitacyjnej, rekuperacja eliminuje problem przeciągów, co dodatkowo podnosi komfort mieszkańców.

Najlepszym momentem na decyzję o montażu systemu rekuperacji jest etap projektowania nowego domu. Pozwala to na uwzględnienie wszystkich potrzebnych elementów i zaoszczędzenie na niepotrzebnych instalacjach, takich jak kominy wentylacyjne czy nawiewniki w oknach. Kanały wentylacyjne można wtedy zaplanować w sposób najbardziej optymalny, prowadząc je pod posadzkami, na stropach lub za przedściankami na poddaszu. Rekuperator można zamontować podczas wykańczania domu.

Systemy rekuperacyjne można także instalować w już istniejących budynkach, chociaż jest to bardziej skomplikowane niż w przypadku nowego budownictwa. Ważne jest, aby odpowiednio zaplanować rozprowadzenie kanałów wentylacyjnych, co może wiązać się z koniecznością przeprowadzenia większych prac budowlanych. Rekuperacja jest często instalowana podczas termomodernizacji budynku, co pozwala na uzyskanie dofinansowania z programów takich jak „Czyste Powietrze” lub skorzystanie z ulgi termomodernizacyjnej w rozliczeniu podatku dochodowego.

Koszt instalacji wentylacji mechanicznej z rekuperacją zależy od wielu czynników, takich jak wielkość budynku, skomplikowanie instalacji oraz jakość użytych komponentów. Przybliżony koszt systemu rekuperacji dla domu jednorodzinnego to 20 – 30 tys. zł. Choć jest to znacznie więcej niż koszt tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, warto pamiętać o oszczędnościach na ogrzewaniu oraz poprawie komfortu i jakości powietrza w domu.

Rekuperacja to innowacyjny system wentylacji mechanicznej, który nie tylko poprawia jakość powietrza w domu, ale także znacząco obniża koszty ogrzewania. Dzięki odzyskiwaniu ciepła z powietrza usuwanego z budynku, system ten jest szczególnie efektywny w okresie zimowym, kiedy najbardziej odczuwamy straty ciepła. Rekuperacja jest idealnym rozwiązaniem dla nowych, energooszczędnych domów, ale może być również z powodzeniem stosowana w budynkach poddawanych modernizacji. Choć koszty instalacji są wyższe niż w przypadku tradycyjnych systemów wentylacyjnych, inwestycja ta zwraca się w postaci niższych rachunków za ogrzewanie oraz lepszego zdrowia i komfortu mieszkańców.