Właściciele starszych budynków coraz częściej decydują się na ich docieplenie, aby ograniczyć straty ciepła, obniżyć rachunki za ogrzewanie i poprawić komfort użytkowania. Prawidłowo przeprowadzona termomodernizacja może również znacząco zwiększyć wartość nieruchomości. Jednak docieplenie starego domu to proces bardziej złożony niż wykonanie izolacji w nowym budynku. Wymaga nie tylko przemyślanego projektu, ale również właściwego przygotowania technicznego i materiałowego.
Jednym z podstawowych dylematów podczas planowania docieplenia starego domu jest decyzja, czy usuwać istniejącą termoizolację, czy też nakładać kolejną warstwę na tę już istniejącą. Oba rozwiązania mają swoje zalety i ograniczenia.
Usunięcie starej izolacji pozwala na dokładną ocenę stanu ścian i zastosowanie nowego systemu ocieplenia od podstaw. Dzięki temu unika się ryzyka przyklejania nowych materiałów do słabego, nienośnego podłoża. Minusem są jednak koszty – nie tylko samego demontażu (który może wynieść od 10 do 35 zł za m²), ale też utylizacji odpadów i dodatkowego przygotowania powierzchni.
Alternatywą jest nałożenie nowej warstwy ocieplenia na istniejącą. W takim przypadku konieczne jest zastosowanie kołków montażowych oraz odpowiednie przygotowanie powierzchni. Wymagana może być również wymiana parapetów i obróbek blacharskich, jeśli grubość ścian znacznie się zwiększy. Decyzję o wyborze jednej z metod powinien poprzedzać przegląd techniczny elewacji i ocena stanu istniejącej warstwy ocieplenia.
Kluczowym elementem skutecznego docieplenia jest wybór odpowiedniego materiału termoizolacyjnego. W przypadku starszych domów, których mury są często grubsze niż w nowych konstrukcjach, warto stosować płyty o niskim współczynniku przewodzenia ciepła (lambda). Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie grafitowego styropianu, który przy mniejszej grubości zapewnia wysoką efektywność izolacyjną. Dla przykładu, 14 cm styropianu grafitowego może dawać taki sam efekt jak 20 cm tradycyjnego białego styropianu.
Zastosowanie cieńszej warstwy izolacji pozwala na uniknięcie zmian w rozmieszczeniu stolarki okiennej oraz ułatwia dopasowanie izolacji do już ocieplonych elementów budynku, np. dachu.
Zanim rozpocznie się montaż nowej warstwy izolacji, należy starannie przygotować podłoże. Jeśli tynk jest w złym stanie, trzeba go usunąć, a wszelkie ubytki uzupełnić zaprawą wyrównawczą. Podłoże musi być suche, nośne i oczyszczone z kurzu, tłuszczu czy pleśni. W miejscach o słabej przyczepności stosuje się dodatkowe wzmocnienia w postaci kołków.
Izolację montuje się w układzie mijankowym, co zapobiega tworzeniu się mostków termicznych. Szczeliny między płytami należy wypełniać niskoprężną pianką poliuretanową. Ważne jest także prawidłowe wykończenie narożników oraz styków z otworami okiennymi, drzwiami i połacią dachową. Wykorzystuje się do tego odpowiednie listwy elewacyjne.
Warstwa zbrojąca i tynkowanie
Po zamocowaniu płyt termoizolacyjnych wykonuje się warstwę zbrojącą, w której zatapia się siatkę z włókna szklanego. To ona odpowiada za trwałość elewacji i jej odporność na uszkodzenia mechaniczne. Dodatkowe stosuje się kątowniki PCV przy narożnikach okien i drzwi oraz listwy startowe na dolnych krawędziach ścian, gdzie elewacja jest najbardziej narażona na uszkodzenia.
Wykończenie elewacji to etap, który decyduje o estetyce i trwałości całego systemu. Tynk cienkowarstwowy nakłada się dopiero po kilku dniach od wykonania warstwy zbrojącej, po uprzednim zagruntowaniu podłoża. Prace tynkarskie powinny być prowadzone w odpowiednich warunkach atmosferycznych – najlepiej wiosną lub jesienią, przy umiarkowanej temperaturze i braku opadów.
O skuteczności docieplenia decydują również detale. Należy zwrócić szczególną uwagę na poprawne osadzenie parapetów, uszczelnienie połączeń z ościeżami i zabezpieczenie narożników specjalnymi listwami elewacyjnymi. W newralgicznych punktach warto stosować dodatkowe wzmocnienia i listwy dylatacyjne, które kompensują naprężenia powstające w wyniku różnic temperatur.
Docieplenie starego domu to inwestycja, która przynosi realne korzyści energetyczne i finansowe. Jednak aby było skuteczne, musi być starannie zaplanowane i wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej. Kluczowe znaczenie mają właściwe przygotowanie podłoża, dobór odpowiednich materiałów izolacyjnych oraz dbałość o detale wykonawcze. Dzięki temu możliwe jest nie tylko ograniczenie strat ciepła, ale również poprawa estetyki i trwałości budynku na wiele lat.
