W Polsce wiele rodzin cierpi z powodu braku własnego mieszkania. Wprawdzie rynek budowy nowych mieszkań rozwija się świetnie, ustanawiając kolejne rekordy, jednak często są one kupowane przez osoby posiadające już własne lokum, a nowe traktują jako inwestycje, przeznaczając je na wynajem. Nie poprawia się więc sytuacja mieszkaniowa osób niezbyt zamożnych, których nie stać na zakup własnego mieszkania.

Sytuacja ta dotyczy szczególnie osób, których dochody są zbyt wysokie, aby ubiegać się o mieszkania gminne i jednocześnie zbyt niskie, aby zaciągnąć kredyt na zakup własnego mieszkania. A według analiz, dotyczy to aż 40% społeczeństwa, w tym głównie osób młodych, dopiero rozpoczynających karierę zawodową. I ta sytuacja jest oceniana jako jedno z najważniejszych problemów polityki mieszkaniowej w Polsce.

Problem ma pomóc rozwiązać, przyjęty właśnie przez rząd, projekt ustawy o dopłatach do najmu. Zakłada ona, że państwo będzie dopłacać do czynszów, nawet przez dziewięć lat. Dopłaty będą przysługiwały gospodarstwom domowym o określonym poziomie dochodów i nieposiadających własnego mieszkania. Ich wysokość zależeć będzie od kosztów budownictwa mieszkaniowego na danym terenie oraz powierzchni mieszkania, w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego. Im liczniejsze gospodarstwo domowe, tym wyższe dopłaty. Nowe przepisy mają wejść w życie już 1 stycznia 2019 r.

Rząd planuje, że pierwsze dopłaty, przyznawane w 2019 r., wyniosą 400 mln zł, w 2020 roku – 800 mln zł, w 2021 roku – 1,2 mld zł, w 2022 roku – 1,6 mld zł, a począwszy od 2023 roku do 2027 roku – 2 mld zł rocznie.

A kryteria dochodowe określono następująco. Gospodarstwa domowe jednoosobowe będą mogły ubiegać się o dopłatę, jeżeli ich średni miesięczny dochód nie przekracza 60% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej publikowanego przez GUS. Za każdą kolejną osobę w gospodarstwie domowym limit jest zwiększany o 30%. Oznacza to, że w przypadku dwuosobowego gospodarstwa limit wynosi 90% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, w przypadku trzyosobowego – 120%, itd.

Dopłaty będą przyznawane na 9 lat. Przy czym co roku będzie weryfikacja, czy nadal spełnione są kryteria dochodowe, uprawniające do otrzymywania dopłat. Jeżeli przebiegnie ona negatywnie, dopłaty będą zawieszone. Będzie możliwość ich wznowienia, z zastrzeżeniem, że sumaryczny okres ich pobierania nie może przekroczyć 9 lat.

Dopłaty będą stosowane tylko w przypadku mieszkań zasiedlanych po raz pierwszy. Dotyczy to więc przede wszystkim mieszkań nowo wybudowanych. Mogą to jednak być także mieszkania znajdujące się w istniejącym budynku, na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji, poddane remontowi lub przebudowie. To rozwiązanie ma wspomóc inwestycje mieszkaniowe na wynajem w zaniedbanych obszarach, przywracając je do użytkowania i przyczyniając się do rewitalizacji starych budynków. Jednak głównym założeniem ustawy, jest stworzenie sektora mieszkań na wynajem. Budynków mieszkalnych w tym celu wybudowanych, zarządzanych przez podmioty instytucjonalne, wyłącznie z mieszkaniami przeznaczonymi na wynajem.