Znowelizowane Prawo budowlane, podpisane przez prezydenta w marcu, zacznie obowiązywać od 19 września 2020 r. (po 6 miesiącach od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw). Nowe rozwiązania dotyczą projektów budowlanych, pozwoleń na budowę i użytkowanie, istotnego odstąpienia od projektu budowlanego, zmieniają także proces legalizacji samowoli budowlanych. Dla planujących budowę domu ma być łatwiej i szybciej, nielegalnie użytkującym budynki grożą dodatkowe kary.

Zmian w prawie budowlanym wprowadzono przede wszystkim po to, aby przyspieszyć i uprościć proces inwestycyjno-budowlany oraz zapewnić większą stabilność podejmowanych w nim decyzji. Zniknąć ma m.in. wymóg uzyskiwania pozwolenia na budowę w przypadku instalacji bankomatów, paczkomatów i innych małych automatów, pozwolenie na budowę po 5 latach będzie nie do podważenia, uproszczono także procedurę legalizacji niektórych samowoli budowlanych. Nowelizacja prawa budowlanego wspiera również walkę ze smogiem. Utrudni zamianę ogrzewania i instalację pieców węglowych, jeżeli w projekcie były przewidziane bardziej ekologiczne rozwiązania.

Popularną praktyką stosowaną w domach jednorodzinnych, jest używanie „kopciuchów” – przestarzałych pieców na paliwa stałe, którymi zastępuje się piec gazowy lub ogrzewanie z sieci. Właściciele domów próbują w ten sposób zaoszczędzić na kosztach, licząc że ogrzewanie węglem jest tańsze. Po wejściu w życie nowelizacji, nie będzie to już takie proste.

Jeśli pozwolenie budowlane dotyczy budynku, który ma ogrzewanie z sieci ciepłowniczej, gazowej albo OZE to nie będzie można dowolnie zmienić potem ogrzewania na węglowe. Według noweli, zmiany źródła ciepła do ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej, ze źródła zasilanego paliwem ciekłym, gazowym, odnawialnym źródłem energii lub z sieci ciepłowniczej, na źródło opalane paliwem stałym to istotne odstąpienie od pozwolenia na budowę. Przeprowadzenie takiej operacji będzie wymagało uzyskania zmiany pozwolenia na budowę. Nowelizacja wprowadziła też wyraźny zapis, że projekt architektoniczno-budowlany obejmuje informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Przypomnijmy, że już wcześniej rząd wzmocnił przepisy dotyczące przyłączania domów do sieci ciepłowniczej, co także jest elementem walki ze smogiem. Nowelizacja prawa ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, wzmocniła obowiązek przyłączania budynków do sieci ciepłowniczej. Rozszerzony art. 33 prawa budowlanego nakłada na projektanta obowiązek złożenia oświadczenia o tym, czy budynek może być przyłączony do sieci ciepłowniczej. Oświadczenie to projektant składa pod rygorem odpowiedzialności karnej.