25 lipca 2023 roku Unia Europejska przyjęła dyrektywę która ma przynieść zmniejszenie zużycia energii końcowej w całej Unii o 11,7% do 2030 r., w porównaniu z prognozami zużycia energii na ten rok, sporządzonymi w 2020 r. Nowe przepisy mają za zadanie przyspieszyć zmiany które pozwolą osiągnąć neutralność klimatyczną. Termomodernizacja budynków będzie w zasadzie obowiązkowa. W Polsce, szacunkowo, ponad 1,7 mln budynków nie posiada w ogóle izolacji cieplnej ścian, a kolejne 347 tys. ma bardzo słabe ocieplenie.

Zmniejszenie zużycia energii końcowej na szczeblu UE o co najmniej 11,7% do 2030 r. oznacza ograniczenie zużycia energii końcowej do 763 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej, a zużycia pierwotnego do 993 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej. By osiągnąć ten cel, państwa członkowskie będą miały elastyczne możliwości dostosowania środków w swoich zintegrowanych krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu.

Poziom zużycia energii końcowej będzie wiążący dla państw członkowskich łącznie, natomiast docelowy poziom zużycia energii pierwotnej będzie orientacyjny. Zużycie energii końcowej to ilość energii zużytej przez użytkowników końcowych, natomiast zużycie energii pierwotnej obejmuje dodatkowo tą jej ilość, która została wykorzystywane do jej produkcji i dostarczenia do użytkowników.

W ramach dyrektywy, Komisja Europejska określiła orientacyjne krajowe wkłady i trajektorie dla państw członkowskich w celu osiągnięcia ogólnego celu UE. Wzór na obliczenie wkładu krajowego będzie miał charakter orientacyjny, a od niego będzie można odstąpić o 2,5%. W przypadku, gdy wszystkie wkłady nie sumują się do celu 11,7%, mechanizm wypełniania luk pozwoli skorygować wkłady, które są niższe niż wynikałoby to z zastosowania wzoru. Wzór ten będzie opierał się na takich kryteriach jak energochłonność, PKB na mieszkańca, rozwój odnawialnych źródeł energii i potencjał oszczędności energii.

Ważnym aspektem dyrektywy jest promowanie oszczędności energii. Państwa członkowskie będą miały roczny cel w zakresie oszczędności energii, który będzie stopniowo wzrastał w latach 2024–2030, aż do osiągnięcia poziomu 1,9% oszczędności do końca 2030 r. W tym zakresie uwzględniane będą różnorodne środki polityczne, w tym m.in. te wynikające z dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji.

Dyrektywa nakłada również specjalne zobowiązanie na sektor publiczny, który ma osiągnąć roczne ograniczenie zużycia energii wynoszące 1,9%, z wyłączeniem transportu publicznego i sił zbrojnych. Państwa członkowskie zobowiązane są także do zapewnienia co roku renowacji co najmniej 3% całkowitej powierzchni budynków należących do organów publicznych.

Ocieplenie domów będzie kluczowym elementem w osiągnięciu celów dyrektywy o efektywności energetycznej. Poprawa izolacji termicznej budynków pozwoli na redukcję strat ciepła zimą i chłodu latem, co przyczyni się do zmniejszenia zużycia energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń. W efekcie obniżą się rachunki za energię, a także emisja gazów cieplarnianych związanych z produkcją i zużyciem energii.

Ocieplenie budynków może być realizowane różnymi metodami, przede wszystkim wykonaniem elewacji ociepleniowej, modernizacją okien i drzwi, wymianą instalacji grzewczej na bardziej efektywną oraz zastosowaniem technologii inteligentnego zarządzaniah zużyciem energii. Dodatkowo także, wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, takich jak np. panele fotowoltaiczne, co pozwoli na wytworzenie własnej energii w sposób ekologiczny i oszczędny.

Wdrażanie efektywności energetycznej w budownictwie wymaga zaangażowania zarówno instytucji publicznych, jak i prywatnych właścicieli nieruchomości. Uruchamianie programów rządowych i lokalnych inicjatyw zachęcających do modernizacji budynków, takich jak dotacje, ulgi podatkowe czy kredyty preferencyjne, które przyspieszą proces ocieplania domów.

W długiej perspektywie, inwestycje w ocieplenie budynków są nie tylko korzystne z punktu widzenia efektywności energetycznej i ochrony środowiska, ale również ekonomicznie opłacalne. Mieszkania o wysokiej jakości izolacji są bardziej atrakcyjne dla potencjalnych nabywców, co wpływa na wzrost ich wartości. Niższe rachunki za energię pozwalają zaoszczędzić na kosztach eksploatacji, termomodernizacja przekłada się także na poprawę jakości życia mieszkańców.

Podsumowując, przyjęta przez Radę Unii Europejskiej dyrektywa o efektywności energetycznej stanowi ważny krok w kierunku osiągnięcia celów klimatycznych i energetycznych Unii Europejskiej. Ocieplenie domów, jako kluczowy element tej dyrektywy, przyczyni się do redukcji zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych oraz przyniesie korzyści dla środowiska, gospodarki i mieszkańców. Efektywność energetyczna jest nie tylko wyzwaniem, ale również szansą na rozwój i zrównoważony postęp społeczno-gospodarczy w Europie.

Źródło: consilium.europa.eu