Od 28 kwietnia 2023 r. świadectwo energetyczne będzie wymagane nie tylko dla nowo zbudowanych domów jednorodzinnych lub mieszkań w budynkach wielorodzinnych, lecz także dla tych zbudowanych już wcześniej. Dodatkowo będą wymagane kontrole systemów ogrzewania i klimatyzacji. Powstanie też centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków.

W październiku 2022 r. Sejm uchwalił a Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy – Prawo budowlane. Nowe przepisy, wprowadzając konieczność uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku, dostosowują polskie prawa do przepisów unijnych. Dotychczas świadectwo energetyczne w Polsce było wymagane dla nowo budowanych domów oraz domów i mieszkań przeznaczonych do sprzedaży.

Zgodnie z nowelizacją przepisów, każda nieruchomość, czy to dom jednorodzinny, czy wielorodzinny, czy na sprzedaż, czy wynajem, czy na własne potrzeby mieszkaniowe powinien posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej. W założeniu ma to poprawić jakość budownictwa w Polsce.
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, nazywane też paszportem energetycznym, określa całkowite zapotrzebowania budynku na energię niezbędną do jego użytkowania. Zawiera informacje o zapotrzebowaniu energii potrzebnej do: ogrzewania i wentylacji, przygotowania ciepłej wody, a także klimatyzacji i oświetlenia, określa też źródła pochodzenia energii i emisję dwutlenku węgla przez budynek. Świadectwo energetyczne jest ważne przez 10 lat, pod warunkiem, że w domu nie dokonano termomodernizacji. Nowe świadectwo trzeba będzie uzyskać przy okazji każdego remontu, który będzie miał wpływ na zużycie energii w budynku/mieszkaniu, np. przy wymianie okien czy zmianie źródła ciepła.

Koszt wystawienia świadectwa energetycznego szacunkowo wynosi od 400 do 1000 zł. Najdrożej jest w dużych miastach. Oprócz lokalizacji na cenę wpływa m.in. wielkość budynku i jego przeznaczenie, stopień skomplikowania bryły, zastosowane instalacje oraz dostępność dokumentacji technicznej. Świadectwa wystawione przed wejściem w życie nowych przepisów zachowają ważność przez 10 lat od ich wystawienia, pod warunkiem, że w budynku nie było zmian wpływających na dane w nich zawarte.

Świadectwo charakterystyki energetycznej może wystawić osoba wpisana do wykazu osób uprawnionych w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. Wykaz takich osób jest dostępny na stronie ministerstwa rozwoju i technologii – rejestrcheb.mrit.gov.pl.

Nowością w przepisach będzie powszechny dostęp do podstawowych informacji zawartych w świadectwach charakterystyki energetycznej, które znajdą się w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. W założeniu ma to poprawić jakość świadectw.

Dane zebrane w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej pozwolą oszacować stan budownictwa w Polsce. Na ich podstawie minister do spraw budownictwa, będzie mógł przygotować długoterminową strategię renowacji budynków, która przełoży się na poprawę jakości zasobów budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Nowe przepisy powinny poprawić jakość obecnego systemu oceny efektywności energetycznej budynków, a więc pozwolić przygotować bardziej dopasowane do realnych potrzeb plany wsparcia termomodernizacji.

Nowy przepisy określają także wymagania sprawdzania systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji. Wprowadzają okresy kontroli zależne od rodzaju i mocy systemów ogrzewania i klimatyzacji. Z kontroli zwalniają budynki, w których zainstalowano systemy zaawansowane systemy automatyki i zarządzania energią.