Budynki są głównym sprawcą problemu, a jednocześnie kluczowym elementem gospodarki. Odpowiadają za 36 procent emisji gazów cieplarnianych i aż 40 procent całkowitego zużycia energii w Unii Europejskiej. W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych, Unia Europejska postawiła sobie ambitny cel – do 2050 roku osiągnąć neutralność klimatyczną. Jednak droga do tego celu jest jednoznacznie związana z koniecznością termomodernizacji budynków. Unijna polityka nakłada na państwa członkowskie redukcję emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 procent. Osiągnięcie tego celu wymaga drastycznego ograniczenia emisji z budynków – o 60 procent, zmniejszenia zużycia energii końcowej o 14 procent oraz zredukowania zużycia energii do celów ogrzewania i chłodzenia o 18 procent. To ambitne zadanie, mające doprowadzić do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Jak podaje raport Konfederacji Lewiatan „Efektywność energetyczna budynków – szanse i wyzwania dla polskich firm”, w Polsce, która jest jednym z uczestników tego globalnego wyzwania, szacuje się, że koszty dostosowania budynków do standardu bezemisyjnego do 2050 roku wyniosą około 1,54 biliona złotych. To ogromna kwota, ale konieczna do wydania, aby zrealizować postawione przed nami cele. W Polsce znajduje się ok. 14,2 miliona budynków, z czego 39 procent to domy jednorodzinne, 36 procent to budynki produkcyjne, gospodarcze i magazynowe, a 17 procent to budynki niemieszkalne niebędące obiektami użyteczności publicznej. To ogromna liczba, która podkreśla skalę wyzwania, jakie stoi przed nami.
W pierwszym etapie, obejmującym lata 2021–2030, prognozowane nakłady na termomodernizację wynoszą aż 400 miliardów złotych. Kolejny etap, lata 2031–2040, przewiduje wydatki w wysokości 550 miliardów złotych, a ostatnia dekada to kolejne 590 miliardów złotych. W sumie mówimy o realizacji około 7,5 miliona termomodernizacji, wymianie 6,9 miliona źródeł ciepła na urządzenia bezemisyjne, takie jak pompy ciepła czy elektryczne grzejniki i maty grzewcze.
Finansowanie tej ogromnej transformacji będzie wymagać zaangażowania środków publicznych, w tym funduszy unijnych, ale równie istotne będzie zaangażowanie kapitału prywatnego i sektora finansowego. W perspektywie najbliższych lat, trzy czwarte finansowania mają pokryć środki pochodzące z Unii Europejskiej.
Eksperci z Konfederacji Lewiatan podkreślają, że inwestycje termomodernizacyjne są związane z wysokimi nakładami, które dla obywateli mogą być trudne do udźwignięcia, a dla przedsiębiorstw nie zawsze są atrakcyjne z powodu niskiej rentowności i długiego okresu zwrotu z inwestycji. Jednak inwestycje w termomodernizację, mimo wysokich nakładów, charakteryzują się stosunkowo niskim ryzykiem, ponieważ zyski wynikające z niższych kosztów energii mogą być przeznaczane na spłatę kredytu. Uczestnictwo banków w finansowaniu termomodernizacji im także przyniesie korzyści ekonomiczne, a także pozwoli tym instytucjom na zaangażowanie się w redukcję własnego śladu węglowego.
Ekotransformacja, choć wiąże się z gigantycznymi nakładami, otwiera również szerokie perspektywy. Rynek termomodernizacji wart szacunkowo 1,54 biliona złotych to ogromna przestrzeń dla przedsiębiorstw budowlanych i producentów materiałów. To także szansa na tworzenie nowych miejsc pracy we wszystkich sektorach odpowiedzialnych za przetwarzanie i zużycie energii, w tym przemyśle, budownictwie, energetyce, ciepłownictwie i finansach.
Jednak, jak zauważają autorzy raportu, sukces tej transformacji zależy nie tylko od dostępności finansowania, ale również od stworzenia atrakcyjnych zachęt dla obywateli i przedsiębiorstw. Edukacja społeczeństwa, zwłaszcza dotycząca korzyści z termomodernizacji, również staje się kluczowym elementem tego procesu.
Przed nami rewolucja, która zmieni oblicze branży, odpowiedzialnej za znaczną część emisji CO2. Zarządy i akcjonariusze przedsiębiorstw będą musieli znaleźć równowagę między kosztami dekarbonizacji a generowaniem zysków. Wraz z rosnącymi cenami energii i zmieniającą się sytuacją geopolityczną, aspekty związane z efektywnością energetyczną będą coraz bardziej decydujące przy zakupie nowych nieruchomości. Rewolucja termomodernizacyjna to nie tylko wyzwanie, ale również ogromna szansa na poprawę jakości życia, ochronę środowiska i rozwój gospodarczy.
Źródło: lewiatan.org
